Z różą w dłoni

Z różą w dłoni

To najstarsze spośród sanktuariów maryjnych diecezji tarnowskiej. Jego największym skarbem jest XVI - wieczny słynący łaskami wizerunek Matki Bożej Tuchowskiej, został ukoronowany w 1904 roku.

Tuchów, bo to tam znajduje się wspomniane sanktuarium, to miasteczko położone nad rzeką Białą na Pogórzu Karpackim, niedaleko Tarnowa. Prawa miejskie nadał mu Kazimierz Wielki w 1340 roku. Pierwszymi opiekunami tuchowskiego sanktuarium do 1820 byli benedyktyni, potem krótko jezuici i księża diecezjalni, a od 1893 roku są nimi redemptoryści.

Na wzgórzu zwanym Lipie
Pierwszy kościół pw. Matki Bożej Wniebowziętej w Tuchowie wybudowany został około 1079 roku. Świątynię wzniesiono na wzgórzu zwanym „Lipie”, którego nazwa pochodzi od gaju lipowego, po prawej stronie rzeki Białej. Prawdopodobnie została ona poświęcona przez św. Stanisława, biskupa i męczennika. Tradycja głosi również, że tutaj swoją Mszę prymicyjną odprawił św. Jan Kanty.
Od 1597 roku cuda za sprawą Matki Bożej przyczyniły się do rozwoju ruchu pielgrzymkowego w tym miejscu. Właśnie ze względu na tłumy pielgrzymów podjęto decyzję o budowie nowego kościoła, który budowano blisko 17 lat w XVII wieku. Murowana świątynia została konsekrowana pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława, Biskupa i Męczennika przez biskupa krakowskiego Michała Oborskiego w 1687 roku. Na środku dziedzińca wybudowano później drewnianą kaplicę i ambonę.

Maryja z Dzieciątkiem i różą
Obraz tuchowskiej Maryi namalowany został na desce lipowej w polskiej szkole malarskiej Mistrza z Bodzentyna w latach 1530-1540. W połowie XVI wieku do Tuchowa sprowadzili go benedyktyni. Na wizerunku Maryja trzyma Dzieciątko Jezus, a w prawej dłoni kwiat róży. Głowy Madonny i Dzieciątka są zwrócone ku patrzącemu na obraz, spoglądają poważnie i jednocześnie z dobrocią. Ich głowy otoczone są złotymi nimbami. Pan Jezus prawą ręką trzyma na umieszczonej w środku obrazu niebieskiej kuli. Jest ona czymś więcej niż jabłkiem królewskim - symbolizuje ziemię lub nawet wszechświat. Nad tą kulą umieszczony jest krzyż, który przypomina o odkupieniu. Lewa ręka Dzieciątka wyciągnięta jest w geście błogosławieństwa.
Autor obrazu jest nieznany. Warto podkreślić jednak fakt, że XVI-wieczny artysta malując dzieło, już wtedy umieścił na głowami postaci korony. Można je zobaczyć w muzeum sanktuaryjnym. Już w XVII wieku rozpoczęto starania o ogłoszenie obrazu cudownym i uzyskanie pozwolenia na koronację koronami papieskimi, dlatego powołano specjalną komisję. Wtedy też klasztorne księgi zaczęły wypełniać się relacjami, które opowiadały o cudach za wstawiennictwem Maryi. Obraz został uznany za cudowny, a w 1904 roku kapituła watykańska wyraziła zgodę na koronację obrazu.
Oryginalne, malowane szaty Maryi i Jezusa pokrywa obecnie metalowa sukienka wykonana z pozłacanej, srebrnej blachy. Niektórzy uważają, że obraz Matki Bożej Tuchowskiej był najpierw noszony w feretronie. Teraz nie jest wynoszony poza świątynię. Miało to miejsce jedynie podczas uroczystości milenijnych w 1966 roku. Wtedy Sumie przewodniczył ówczesny metropolita krakowski ks. abp Karol Wojtyła.

Sanktuaryjne muzeum
Na terenie sanktuarium znajdują się muzea. Sanktuaryjne gromadzi pamiątki związane z sanktuarium i kultem cudownego obrazu. W etnograficznym zobaczymy wystawę związaną z życiem, religijnością i pracą pszczelarzy, natomiast w misyjnym eksponaty przywiezione przez misjonarzy z Afryki, Ameryki i Oceanii. Ponadto na uwagę zasługuje jedyna w regionie całoroczna, ruchoma szopka. Więcej można znaleźć na www.sanktuariumtuchow.pl.

Tekst Renata Jurowicz