TELEFON DO REDAKCJI: 62 766 07 07
Augustyna, Ingi, Jaromira 28 Marca 2024, 10:52
Dziś 19°C
Jutro 13°C
Szukaj w serwisie

Syndrom wypalenia zawodowego

Syndrom wypalenia zawodowego

wypalenie

W dzisiejszych czasach, kiedy znaczna część ludzi staje się bardziej nerwowa, zabiegana, przygniatana nadmiarem obowiązków, ulega szalonemu biegowi życia, zwiększa się ryzyko tzw. syndromu wypalenia zawodowego.

Syndrom wypalenia zawodowego zwany też syndromem wyczerpania jest ściśle uzależniony od stresu i stanowi  poważny skutek jego oddziaływania,  zaburzając prawidłowe funkcjonowanie człowieka. Wypalenie to stan wyczerpania w sferze fizycznej, duchowej lub uczuciowej i może występować nie tylko w życiu zawodowym, ale także w czasie wolnym od pracy. Stan ten powstaje w wyniku działania długotrwałych negatywnych uczuć, które rozwijają się w pracy i w obrazie własnym człowieka – zwykle poprzedza to okres długotrwałego przerostu wymagań.

Stres i ambicje

Istotne przyczyny wypalenia tkwią w strukturze zawodu i obejmują m.in. stopień psychicznego zaangażowania w pracę, nadmierny poziom odpowiedzialności, wysoki poziom wymagań, duże tempo pracy. Ważnymi cechami osobowości stanowiącymi ryzyko syndromu wyczerpania są: bierność, niska samoocena, brak poczucia kontroli, trudności w obcowaniu z innymi. Ponadto do stanu wypalenia mogą prowadzić też takie cechy jak: nadmierna chęć dominacji, manipulowanie innymi, tendencja do niewłaściwej oceny swoich możliwości, zbytnia konkurencyjność i niezdolność do opanowania emocji. Tak więc zagrożeni wypaleniem są zarówno ludzie, którzy mają słabą motywację do pracy (niechęć, brak zainteresowania, odpowiedzialności, kompetencji), jak i osoby nadmiernie ambitne, rzetelne, poświęcające się, nie przywiązujące wagi do wypoczynku (skłonności do pracoholizmu). Nawet godziwe wynagrodzenie, czy też wysoki status społeczny nie chronią człowieka przed syndromem wyczerpania.

Objawy syndromu wypalenia są bardzo różne. Mogą do nich należeć: niechęć do pracy, codzienne uczucie zmęczenia, napięcie, drażliwość, obniżony nastrój, utrata radości życia, zanik pozytywnych uczuć w stosunku do otoczenia, poczucie winy z powodu wzrastającej obojętności i zaniedbań obniżających jakość pracy, problemy natury emocjonalnej, które przenoszą się na atmosferę domową (poirytowanie, brak cierpliwości, łatwe popadanie w konflikty z domownikami, lęk, poczucie winy i poczucie krzywdy mogące grozić nawet depresją); kłopoty zdrowotne (chroniczne zmęczenie, obniżenie odporności organizmu, zaburzenia snu, łaknienia, częste bóle głowy, dolegliwości przewodu pokarmowego i układu krążenia); bezradność, utrata sensu swojej pracy, złość, izolacja, a nawet częste nieobecności w miejscu pracy.

Relaks i walka z egoizmem

Często proces wypalenia rozpoczyna się skrycie i nie jest rozpoznawany przez osobę, której dotyczy. Na początku znamienna jest utrata satysfakcji z pracy, mimo odnoszonych sukcesów. 

W konsekwencji dochodzi do problemów z przystosowaniem. Następnie dostrzegalne jest obniżenie jakości pracy pomimo wkładanego wysiłku i energii pracownika. Osoby wypalone mogą stosować postawę ucieczkową, uchylając się od obowiązków, bądź postawę agresywną, opartą na walce z  pracą. 

W zaawansowanym syndromie wypalenia dość typowy jest brak świadomości przyczyn złego samopoczucia i nieprawidłowego funkcjonowania. 

Aby poradzić sobie z objawami wypalenia lub też w ogóle  nie dopuścić do ich wystąpienia, trzeba pamiętać o podstawowych zasadach, które stosowane profilaktycznie są w stanie nas przed nimi uchronić. Są nimi: 

Uświadamianie potrzeby należytego odpoczynku i umiejętność rozdzielania problemów pojawiających się w pracy i w domu, 

Wsparcie społeczne (pracownik otrzymuje poczucie bezpieczeństwa, zapewnienie, że jest kochany, ceniony, akceptowany, rozumiany, uważany za wartościową osobę – wsparcia mogą udzielać domownicy, przyjaciele, znajomi), 

Ulubione sposoby spędzania wolnego czasu, hobby, zainteresowania, relaks,

Postawy pracownika - uwrażliwienie na sprawy innych ludzi, a więc walka z własnym egoizmem, umiejętność dostrzegania pozytywnych rzeczy i przeżywania radości, dodająca sił do pokonywania przeciwności. Ważne jest wystrzeganie się takich postaw jak: litowanie się nad sobą  oraz oskarżanie siebie bądź  innych,

System wartości pracownika (umiejętność współczucia, miłość bliźniego i solidarność międzyludzka) – wartości te wymagają dużego wysiłku w sensie dochowania im wierności, ale to dzięki nim możliwe staje się osiągnięcie wewnętrznej równowagi, co zapewnia poczucie spokoju ducha, zadowolenia, wewnętrznej siły (np. działalność charytatywna).

Czasem potrzebna jest pomoc psychologa, mająca na celu rozwiązywanie problemów emocjonalnych, zapobiegając ich spiętrzeniu. W skrajnych przypadkach jedynym rozwiązaniem kryzysu jest zmiana miejsca pracy lub wręcz zawodu. Jednak próby wykorzenienia przekonania, że zmiana zawodu świadczy o nieudolności pracownika są trudnym zadaniem, stąd w obawie przed nowymi wymaganiami, pracownicy zwykle rezygnują z porzucenia aktualnie wykonywanego zawodu i mimo dolegliwości wypływających z wypalenia pozostają w znanym środowisku.

      Magdalena Bochniak - psycholog

Galeria zdjęć

Dodaj komentarz

Pozostało znaków: 1000

Komentarze

Nikt nie dodał jeszcze komentarza.
Bądź pierwszy!