TELEFON DO REDAKCJI: 62 766 07 07
Augustyna, Ingi, Jaromira 29 Marca 2024, 13:54
Dziś 19°C
Jutro 13°C
Szukaj w serwisie

Święty ostatniej nadziei

Święty ostatniej nadziei

Śpieszy z pomocą w sprawach beznadziejnych, choć słuszniejsze byłoby stwierdzenie, że w sprawach trudnych. Na rodzimym gruncie kult tego Świętego ożywił się w XVIII stuleciu, a mowa tutaj oczywiście o apostole Judzie Tadeuszu.

Właściwym imieniem wspomnianego apostoła jest Juda, podczas gdy „Tadeusz” to przydomek znaczący tyle, co odważny, mężny. Skuteczność wstawiennictwa Świętego sprawiła, że owo określenie także nas zachęca do odwagi i męstwa w zmaganiu się z życiowymi problemami.

Święty z mandylionem

W ikonografii św. Judy Tadeusza zwraca zwłaszcza uwagę medalion lub mandylion (chusta) z Chrystusowym obliczem. Jedna z wersji hagiograficznej legendy mówi o przekazaniu przez Apostoła Abgarowi, królowi Edessy, grobowego płótna Odkupiciela, natomiast druga o odbiciu przez modlącego się w Ogrójcu Mesjasza Jego oblicza na kawałku płótna. To płótno lub odbicie Święty Juda Tadeusz miał dostarczyć Abgarowi, który dotknąwszy się Chrystusowego oblicza, został uzdrowiony z nieuleczalnego wówczas trądu. Owo oblicze widoczne na mandylionie lub zawieszonym u szyi Apostoła medalionie przypomina rysy św. Judy Tadeusza, świadcząc o pokrewieństwie.
Kolejnym atrybutem Apostoła jest zwój lub zastępująca go księga. Na obrazie hiszpańskiego malarza epoki baroku Jusepe de Ribera Święty czyta księgę. Wspomniane atrybuty, zwój i księga wskazują na jego apostolską godność, występowanie imienia Judy (Tadeusza) na kartach Pisma Świętego, jak również na przypisywane Apostołowi autorstwo jednego z listów zamieszczonych w Nowym Testamencie.
Do atrybutów przydanych Świętemu Judzie Tadeuszowi należy także barka nawiązująca do jego profesji, bowiem był on rybakiem, jak też sugerujące ten zawód wiosło i kotwica. Jeszcze inne obecne w sztuce atrybuty owego Apostoła to miecz, widoczny w dłoni oprawcy na obrazie pędzla Stefana Lochnera, niemieckiego malarza z XV stulecia, przedstawiającym męczeństwo Świętego Judy Tadeusza, i trzymany w dłoni przez Apostoła kamień, laska symbolizująca pasterza i wędrowca oraz płomień nad głową, wskazujący na obecność Ducha Świętego i jednocześnie upamiętniający przebywanie Apostoła Judy Tadeusza w Wieczerniku w dniu Pięćdziesiątnicy, czyli zesłania Ducha Świętego, o którym to wydarzeniu mówią na pierwszych kartach Dzieje Apostolskie. Obecność owego płomienia oznacza też, że Święty Juda Tadeusz pisze za pomocą pióra, pod natchnieniem Ducha Świętego, przypisywany mu list, znany nam z Nowego Testamentu, a zaadresowany do gmin judeochrześcijańskich, co ukazują zresztą niektóre obrazy.

Umęczony krewny Zbawiciela

Często sztuka ukazuje Świętego Judę Tadeusza wraz z innym apostołem, mianowicie z Szymonem zwanym Gorliwym. Z hagiograficznych przekazów wynika, choć i to jest niepewne, że obaj Apostołowie ponieśli razem męczeńską śmierć w Persji lub Libanie. Niekiedy wspomina się, że Święty Juda Tadeusz umęczony został bez Szymona w Persji bądź w Libanie, a Szymon Gorliwy zakończył swoje ziemskie życie jako męczennik w Jerozolimie. Później ciało Świętego Judy Tadeusza przewieziono do Rzymu i umieszczono w kaplicy Najświętszego Sakramentu Bazyliki świętego Piotra na Watykanie. Obecnie relikwia ta znajduje się w urnie umiejscowionej pod ołtarzem noszącym wezwanie Świętego Józefa.
Hagiografia i sztuka obfitują w jeszcze inne przypisane Świętemu Judzie Tadeuszowi atrybuty. Są nimi krzyż, pałka (laska bądź maczuga) i topór (lub siekiera). Krzyż symbolizuje chrześcijańską wiarę, za jaką zginął ów Apostoł, zatłuczony pałką (laską albo maczugą), bądź, według jeszcze innej wersji opowieści hagiograficznej, ścięty toporem lub siekierą. Zanim oddał swoje życie za wierność Osobie i nauce Jezusa Chrystusa, Święty Juda Tadeusz głosił Jego Ewangelię między innymi w Edessie, Poncie i Mezopotamii, a następnie wyruszył razem z Szymonem Gorliwym do Persji, gdzie obaj mieli zmagać się z czarnoksiężnikami.
O męczeńskiej śmierci Świętego Judy Tadeusza mówi również uniwersalny jako symbol męczeństwa w wizerunkach męczenników i męczennic liść palmy, wyobrażony na przykład na obrazie z niemieckiego Heisterbacherrott. Ponadto Święty Juda Tadeusz może dzierżyć też jako swój atrybut halabardę bądź włócznię. Z halabardą przedstawili Apostoła chociażby trzej malarze barokowi, hiszpańscy artyści, w tym jeden o greckich korzeniach, mianowicie Francisco de Zurbarán, El Greco, czyli dosłownie z języka hiszpańskiego Grek, a naprawdę Kreteńczyk Domenikos Theotokopulos, i francuski artysta Georges de la Tour. Na obrazie Francisca de Zurbarán, dzierżąc halabardę, Święty wskazuje palcem na niebo, a w dziele El Greca zdaje się odczuwać wielki lęk przed niechybną, męczeńską śmiercią, obejmując oburącz ów atrybut jako jej narzędzie. Natomiast w bazylice na Lateranie w Wiecznym Mieście, zwanej Matką wszystkich kościołów, uchodzące za jedną z najpiękniejszych rzeźb, o ile nie najpiękniejszą, siedemnastowieczne dzieło Lorenza Ottoniego ukazuje z halabardą Świętego Judę Tadeusza już nie jako dojrzałego mężczyznę czy starca, ale jako młodzieńca. Geniuszu artysty dowodzi też naturalizm w oddaniu uwidaczniających się na nogach żył, których obecność świadczy o wielkim trudzie wędrowania Apostoła w celu głoszenia Ewangelii.
W naszej Ojczyźnie istnieją miejsca w szczególny sposób poświęcone temu Apostołowi. Wielkim kultem darzony jest w warszawskim kościele pw. Świętego Krzyża, umiejscowionym przy ulicy Krakowskie Przedmieście, gdzie wiernych przyciąga słynący cudami obraz ukazujący tego Apostoła, namalowany około 1938 roku przez Pię Górską. Wzbogacają go wota w podzięce za skuteczne wstawiennictwo. Obraz ten jawi się jako owoc dynamicznie rozwijającego się w dwudziestoleciu międzywojennym i w okresie hitlerowskiej okupacji kultu Świętego Judy Tadeusza. Apostoł ten jest patronem diecezji siedleckiej, Frankfurtu nad Menem, Magdeburga, szpitali i personelu medycznego, a także osób zajmujących się obróbką marmuru i drewna. Nie dziwi cześć oddawana Apostołowi, gdyż już jego imię oznacza: godnego czci.

Justyna Sprutta

Galeria zdjęć

Dodaj komentarz

Pozostało znaków: 1000

Komentarze

Nikt nie dodał jeszcze komentarza.
Bądź pierwszy!