TELEFON DO REDAKCJI: 62 766 07 07
Augustyna, Ingi, Jaromira 29 Marca 2024, 07:05
Dziś 19°C
Jutro 13°C
Szukaj w serwisie

Relikwie Walentego w księdze św. Mikołaja - Chełmno

Relikwie Walentego w księdze św. Mikołaja

Nie dalej jak dwa lata temu odbyłem wycieczkę do Torunia, miasta Mikołaja Kopernika, słynącego z gotyckich zabytków wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Postanowiłem także zobaczyć pobliskie Chełmno, promowane jako miasto zakochanych, gdzie znajdują się znane w całej Polsce relikwie św. Walentego. Jakie było moje zdziwienie, kiedy kilkanaście miesięcy po powrocie, szukając kolejnej drewnianej świątyni do opisania, natknąłem się na notkę, że we wnętrzu drewnianego kościółka w Kucharach również znajdują się relikwie tej postaci! Postanowiłem zobaczyć to na własne oczy.

Kuchary po raz pierwszy pojawiły się na kartach historii w 1198 roku jako książęca osada służebna. W 1358 roku, zgodnie z przywilejem nadanym przez króla Kazimierza Wielkiego, przeszły na własność konwentu kanoników laterańskich z Kalisza. Istniejący do dzisiaj drewniany kościół pw. św. Bartłomieja został wybudowany ok. 1680 roku z fundacji prepozyta tegoż zakonu ks. Adama Niesobowicza. Jest to obiekt konstrukcji zrębowej, orientowany, z drewna modrzewiowego. Do nawy na planie zbliżonym do kwadratu przylega węższe, trójbocznie zamknięte prezbiterium, z zakrystią od strony północnej. Przy nawie od zachodu znajduje się wieża mieszcząca w przyziemiu kruchtę. Bracia sprawowali pieczę nad obiektem aż do początku XIX wieku, kiedy to dekretem arcybiskupa Ignacego Raczyńskiego zniesiono kaliski zakon. Potem patronat nad kościołem i parafią obejmuje proboszcz w sąsiednich Kucharkach. W 1963 r. parafia otrzymała własnego duszpasterza.
W poprzednim numerze wspominałem o środkach unijnych przyznanych na remont jedenastu kościołów naszej diecezji oraz o golińskim stowarzyszeniu pozyskującym fundusze także z innych źródeł. Większość parafii musi jednak zmierzyć się z tego typu pracami samodzielnie, co może sprawiać sporo problemów i dylematów. Parafia pw. św. Bartłomieja w Kucharach liczy stosunkowo mało wiernych, jednak wspólnymi siłami, pod kierunkiem ks. proboszcza Pawła Frąckowiaka, udaje się stopniowo odnawiać cenne wyposażenie. Celem takich prac jest przywrócenie pierwotnych walorów artystycznych oraz przede wszystkim zachowanie świadectw minionych epok dla kolejnych pokoleń. Efekty działań prowadzonych od 2000 roku robią wrażenie. Za cały wkład poniesiony w ratowanie dziedzictwa należy się parafianom ogromny szacunek, a widok dobrze konserwowanych przedmiotów to dla miłośnika zabytków miód na serce. Ostatnie ważne prace na zewnątrz budynku prowadzone były w 2008 roku. Drewniane ściany oraz dach kryty gontem zostały wówczas fachowo zakonserwowane specjalistycznymi środkami firmy Tikkurila.
Szczególną uwagę przyciąga drewniane popiersie św. Mikołaja z relikwiami... św. Walentego, patrona pięknej miłości. Przedmiot ten już ze względu na swoje 500 lat istnienia, datuje się go bowiem na XVI wiek, powinien być obiektem większego zainteresowania. Mógł być ufundowany dla poprzedniej stojącej tutaj świątyni lub pochodzić z kościoła św. Mikołaja z Kalisza, dzisiejszej katedry, należącej dawniej do... wspomnianych wcześniej kanoników laterańskich. Trop ten wydaje się być wysoce prawdopodobny, chociaż brak na ten temat informacji źródłowych. Zagadką jest także umiejscowienie kości św. Walentego w relikwiarzu stworzonym do przechowywania szczątków innego świętego. Można tylko przypuszczać, że uczyniono tak tymczasowo,  dla zabezpieczenia przed profanacją lub jest to wynikiem przypadkowej zamiany. Relikwie znajdują się w trzymanej przez biskupa księdze, w której wydrążono niewielki otwór.
Wyposażenie wnętrza jest nieco starsze od samej świątyni. Ołtarze: główny oraz boczne datuje się na pierwszą połowę XVII wieku. Prezentują styl wczesnobarokowy. Szczególnym kultem otacza się tutaj obraz przedstawiający Matkę Boską z Dzieciątkiem znajdujący się w lewym ołtarzu bocznym. Licznie zgromadzone wota świadczą o wielu wysłuchanych prośbach. Królowa Świata znajduje się także w ołtarzu głównym. Dzieło to zostało namalowane w 1635 roku, przedstawia adorację Matki Boskiej przez świętych Stanisława i Wojciecha. Poniżej obrazu znajduje się mensa ołtarzowa z wizerunkiem apostołów w strojach polskich. Pewną ciekawostką jest odnaleziona podczas konserwacji ołtarza, pod południową kolumną, moneta z 1738 roku wybita w Berlinie. Świadczy ona o momencie przywiezienia ołtarza do Kuchar. W taki oto sposób przodkowie chcieli przekazać nam  cenną informację o dacie sprowadzenia zabytku. Ustawienie ołtarza prawdopodobnie wiązało się ze zmianą jego formy, gdyż nasza drewniana świątynia jest zdecydowanie mniejsza niż kaliski kościół św. Mikołaja, skąd obiekt prawdopodobnie mógł pochodzić. Istnieje przypuszczenie jakoby półkoliście zamknięty obraz z przedstawieniem „Koronacji Matki Boskiej” stanowił pierwotnie  jedną całość z ołtarzem. Dzisiaj znajduje się on po lewej stronie prezbiterium. Całość wróciła niedawno z konserwacji, dzięki czemu prezentuje się nad wyraz pięknie. Podobne prace przeszła także barokowa chrzcielnica z ok. 1660 roku w kształcie drzewa rajskiego. Na powrót czeka obecnie ołtarz św. Bartłomieja, patrona tego miejsca. Naprawy wymienionych tutaj zabytków, a trzeba dodać, że to tylko kilka przykładów,  podjęła się Pracownia Konserwacji Dzieł Sztuki Katarzyny i Arkadiusza Wypychów z Kostrzyna Wielkopolskiego. Efekty działań konserwatorów można z powodzeniem zobaczyć na własne oczy, bo co warto podkreślić, kościół w Kucharach jest z reguły otwarty przez cały dzień, zachęcając w ten sposób do modlitwy i bliższego spotkania z Bogiem. Zapewne ucieszy to osoby przejeżdżające przez miejscowość, a chcące zajrzeć do wnętrza świątyni.

Aleksander Liebert

Galeria zdjęć

Dodaj komentarz

Pozostało znaków: 1000

Komentarze

Nikt nie dodał jeszcze komentarza.
Bądź pierwszy!