Pokój płynący z przebaczenia

Nauczanie papieskie

Pokój płynący z przebaczenia

Pewnie nie raz w tym okresie usłyszymy albo też i sami zaśpiewamy kolędy, w których mowa o pokoju. Niemalże magicznej mocy nabierają słowa Ewangelii wygłaszanej w czasie Pasterki: „Chwała Bogu na wysokościach, a na ziemi pokój ludziom Jego upodobania” (Łk 2, 14).  Wielka potrzeba i pragnienie pokoju w okresie świąt Bożego Narodzenia stają się jeszcze bardziej znaczące i ważne. W naszych zamyśleniach nad nauczaniem Jana Pawła II wskazaliśmy na wiele różnorodnych czynników potrzebnych do budowaniu pokoju. Przy okazji Świąt chciałbym zatrzymać się na kwestii przebaczenia, nawiązując do Orędzia na Światowy Dzień Pokoju w 1997 r. o niezwykle wymownym tytule „Przebacz, a zaznasz pokoju”. Ta zachęta do przebaczenia dotyczy pojedynczych osób, jak i całych społeczności i narodów. Przebaczenie jest potrzebne tam, gdzie powstała jakaś krzywda. Na poziomie relacji pojedynczych osób można zauważyć jak często trudno jest przebaczyć. Nieraz możemy usłyszeć stwierdzenia: „nigdy mu tego nie wybaczę”. Krzywda, której ktoś doświadcza jest zawsze bardzo bolesna. Pierwszym odruchem jest chęć zemsty. Jeśli do tego dochodzi - rusza mechanizm nienawiści napędzany ludzką krzywdą. Chęć zemsty rodzi nową krzywdę, a to prowadzi do kolejnej zemsty i krzywdy. Taki mechanizm można zaobserwować w relacjach między sąsiadami, a nawet w rodzinie. Stara polska komedia „Sami swoi” o Kargulu i Pawlaku ukazuje to w zabawny sposób, ale dotyka prawdy obecnej w naszej rzeczywistości. Czasami drobna sprawa może stać się powodem wzajemnej nienawiści przez całe pokolenia. Sytuacja staje się trudniejsza, gdy krzywda jest wielka. Wtedy chęć zemsty bazująca na poczuciu sprawiedliwości staje się dużo silniejsza. Przebaczenie może zatrzymać ten błędny mechanizm nienawiści i zahamować dążenie do zemsty. Tym bardziej, że negatywne uczucia, które rodzą się w człowieku będą ciągle go gnębiły i krzywda raz doznana będzie ciągle wracała. Dzięki przebaczeniu zdejmuje się pewien ciężar nie tylko z tego, który krzywdę wyrządził, ale też z tego, który tej krzywdy doznał. W wielu sytuacjach przynosi dużo większą ulgę właśnie osobie skrzywdzonej. Staje się prawdziwym lekarstwem na cierpienie, zwłaszcza wtedy, gdy krzywdy w żaden sposób nie można naprawić. Istotne jest, aby dążyć także do zmiany błędnego przeświadczenia, że przebaczenie jest znakiem słabości. Jest odwrotnie, gdyż przebaczenie wymaga przezwyciężenia pierwotnych instynktów popychających do zemsty. Wielkość człowieka i jego prawdziwa godność wyraża się w umiejętności przebaczenia. Ta umiejętność nie jest wcale spontaniczna i naturalna, czasami jest to akt wręcz heroiczny. Wobec przeżytych krzywd przebaczenie staje się  doświadczeniem pozwalającym odczuć wewnętrzny pokój. Kto potrafi przebaczać wchodzi na wyższy poziom swojej egzystencji. Chcesz zaznać pokoju, przebacz. Takie przesłanie przekazuje nam papież. Przesłanie, które ma swoje odniesienie do sytuacji każdego człowieka, ale rozszerza się na relacje między narodami i społecznościami. Konflikty między narodami albo społecznościami rodzą się w wyniku jakiejś krzywdy i niesprawiedliwości. Po dziś dzień wojnę tłumaczy się jako środek na rozwiązanie problemu. Tak jednak być nie może, gdyż każda wojna niesie za sobą ofiary i zniszczenia, dlatego papież wzywa do „zdecydowanego odrzucenia «kultury wojny» i to nie tylko jej postaci najbardziej karygodnej, jaką jest zamierzone budowanie potęgi militarnej w celu podporządkowania sobie innych, ale także jej formy mniej niegodziwej, lecz równie niszczącej, jaką jest pochopne stosowanie przemocy zbrojnej dla jak najszybszego rozwiązania problemów”. Zdecydowane odrzucenie wojny ma służyć budowaniu «kultury pokoju». Przy okazji świąt zastanówmy się nad naszym wkładem w budowanie pokoju. Może czujemy się bezsilni wobec tego, co dzieje się w świecie, ale prawdziwy pokój rodzi się w sercu człowieka. Może powinienem komuś przebaczyć doznaną krzywdę, a może sam potrzebuję, aby mi przebaczono. ,,Przebacz, a zaznasz pokoju”.