Pobożność ludowa i Trójca Święta

Pobożność ludowa i Trójca Święta

Wyjaśnione już pojęcia dotyczące pobożności ludowej odkryły przed nami bogactwo form kultu zrodzonego z wiary ludu Bożego. Pobożność taka rodzi się z ludzkich serc otwartych na Boga. Trzeba jednak czuwać, aby nie przybrała niewłaściwych form, które zamazywałyby właściwy obraz Boga i kultu, który Mu się należy. Ojciec Święty Jan Paweł II w Liście „Vicesimus quintus annus”, wydanym z okazji 25-lecia Konstytucji o liturgii „Sacrosanctum Concilium” przypomina, że „pobożność ludowa stale potrzebuje ewangelizacji, aby wiara, którą wyraża, stawała się wciąż bardziej dojrzała i autentyczna”. Wiara dojrzała i autentyczna, będąca owocem właściwej ewangelizacji musi także posiadać mocne fundamenty teologiczne. Wiara ludu Bożego wyraża się w różnych formach pobożności, które również powinny mieć solidną bazę teologiczną. Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii przypomina zdrowe zasady, którymi winna kierować się zdrowa pobożność ludowa. 

Pierwsza zasada stawia w centrum chrześcijańskiego kultu Trójcę Świętą. Historia zbawienia to nieustanny dialogiem, który dokonuje się między Bogiem i człowiekiem. Inicjatorem tego dialogu jest zawsze Bóg. Objawienie ukazuje zbawienie człowieka jako bezinteresowny dar wypływający z miłości i miłosierdzia Boga. Człowiek, który doświadcza w swoim życiu „mirabilia Dei” w wierze i miłości stara się odpowiadać na zbawcze działanie Boga. Niewątpliwie różne praktyki pobożności ludowej stanowią jedną z form odpowiedzi człowieka na dar zbawienia. W tym kontekście pojawia się ważny postulat, aby pobożność ludowa stanowiła prawdziwy dialog między Bogiem i człowiekiem przez Chrystusa w Duchu Świętym.

Pobożność ludowa, która w naturalny sposób jest wrażliwa na tajemnicę Bożego ojcostwa, podkreśla dobroć Boga, Jego sprawiedliwość i miłosierdzie. Oddaje cześć Bogu Ojcu jako potężnemu i mądremu Stwórcy, który opiekuje się biednymi i pokornymi oraz nagradza uczciwych i sprawiedliwych, a odrzuca zło i tych, którzy wybierają drogę nienawiści, przemocy, niesprawiedliwości i kłamstwa. Właśnie dlatego w pobożności ludowej ważne miejsce zajmuje kult świętych, którzy swoim życiem na ziemi przybliżali obraz Boga Ojca. Pobożność ludowa powinna być skoncentrowana na osobie Jezusa Chrystusa jako Syna Bożego i Zbawiciela człowieka. W praktykach religijnych ludu Bożego kontemplowane są wszystkie tajemnice z życia Jezusa począwszy od wcielenia aż do wniebowstąpienia. Jednak w szczególny sposób kontempluje się wydarzenia związane z Jego narodzeniem oraz tajemnice paschalne, czyli mękę, śmierć i zmartwychwstanie. Chrystus jest prawdziwym Bogiem, który przyjął człowieczeństwo, aby dokonać dzieła zbawienia i odkupienia. 

Dyrektorium postuluje, aby wszelkie formy pobożności ludowej podkreślały pierwszorzędne i podstawowe znaczenie zmartwychwstania Chrystusa. Kult odnoszący się do cierpiącego człowieczeństwa Jezusa musi posiadać perspektywę Jego uwielbienia. Takie spojrzenie ukazuje całość Misterium Paschalnego Chrystusa oraz prawdziwe oblicze chrześcijaństwa, które głosi i celebruje zwycięstwo życia nad śmiercią. Źródłem pobożności ludowej i jej dynamizmem jest Osoba Ducha Świętego. Jego stała obecność i nieustanne działanie są mocno akcentowane. Duch Święty ma swój udział w historii zbawienia oraz w życiu człowieka wierzącego. Stoi na początku tajemnicy wcielenia i przy narodzinach Kościoła. Każdy człowiek otrzymuje dar Ducha Świętego w sakramentach Kościoła, szczególnie w bierzmowaniu. Duch Święty staje się inspiratorem życia duchowego człowieka wierzącego, które wyraża się także w formach pobożności ludowej. 

 ks. Dariusz Kwiatkowski