TELEFON DO REDAKCJI: 62 766 07 07
Augustyna, Ingi, Jaromira 19 Marca 2024, 06:18
Dziś 19°C
Jutro 13°C
Szukaj w serwisie

Odnowione organy A. A. Homana w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Opatówku

Odnowione organy A. A. Homana w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Opatówku

Historia
Opatówek położony jest siedem kilometrów od Kalisza i 130 kilometrów od Poznania - stolicy województwa wielkopolskiego. Do czasu rozbiorów Polski był małą miejscowością stanowiącą wraz z okolicznymi wsiami własność arcybiskupów gnieźnieńskich. Arcybiskup Jarosław Skotnicki w II połowie XIV wieku wybudował kościół, przy którym powstała parafia. Po rozbiorach dobra arcybiskupie skonfiskował rząd pruski. Za czasów Księstwa Warszawskiego Napoleon I podarował Opatówek generałowi Józefowi Zajączkowi - namiestnikowi Królestwa Kongresowego. Od 1824 roku datuje się żywy rozwój miasta. Powstała tutaj fabryka produkująca sukna, znana w kraju i za granicą, własność Adolfa Gotloba Fiedlera.
Kościół w Opatówku został wybudowany około 1370 roku przez abpa Skotnickiego. Był murowany, zbudowany w formie krzyża z dwiema kaplicami: św. Michała i św. Anny. Patronem kościoła była św. Dorota. W 1819 roku kościół został przebudowany na polecenie ówczesnego kolatora - gen. Zajączka, wg projektu architekta
J. Kubickiego. Pod koniec XIX w. kościół był za mały dla potrzeb parafii, dlatego staraniem proboszcza ks. Pawła Potockiego rozpoczęto gromadzić fundusze na rozbudowę świątyni. Tego dzieła dokonał następca ks. dr Adam Marczewski (proboszcz w Opatówku w latach 1903-1931) wg projektu
K. Wojciechowskiego. Dawny kościół posłużył jako prezbiterium, dobudowano nawę główną i dwie boczne. Kościół przeorientowano z zachodu na wschód. W 1912 roku świątynia została konsekrowana pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Jej całość zachowana jest w stylu neogotyckim. W roku 1929 kościół otrzymał nowe 16-głosowe organy firmy A. A. Homan.
Informacja o nowych organach nasuwa pytanie, czy w świątyni opatóweckiej były wcześniej organy? Archiwum parafialne nie posiada żadnych materiałów dotyczących dawnych instrumentów. Odpowiedzi na to pytanie dostarczają nam wpisy z Akt kościoła parafialnego znajdujące się w Archiwum Kurii Diecezjalnej we Włocławku.
Informacje te dowodzą, że przed 1810 rokiem w dawnej świątyni były organy ośmiogłosowe, a z informacji z 1832 roku dowiadujemy się, że ten instrument potrzebuje generalnego remontu. Spis inwentarza kościoła w Opatówku z 1864 roku dostarcza nam wiadomości o organach 10 - głosowych w dobrym stanie. Ten wpis potwierdza albo generalny remont pierwszego instrumentu, z rozbudową o dwa głosy albo wybudowanie nowych 10-głosowych organów w miejsce starych ośmiogłosowych. Kolejne dokumenty potwierdzają istnienie 10-głosowych organów do 1903 roku.

Instrument
Organy Antoniego Adolfa Homana zostały zainstalowane w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Opatówku w 1929 roku. Ich wielkość i dyspozycja pozwala stwierdzić, że nie były one wykonane na potrzeby parafii w Opatówku, lecz przeniesione z innego kościoła. Fakt ten potwierdzają również, sposób mocowania wiatrownic i budowa poszczególnych głosów, a konkretnie głosu Violon 16, który w kościele o mniejszej kubaturze nie mógł posiadać korpusów o pełnych wymiarach, co zmusiło organmistrza do zastosowania piszczałek ośmiostopowych uzupełnionych kwintą, co akustycznie imituje brzmienie głosu 16-stopowego. Zachowane mechanizmy, jak również pierwotna dyspozycja wskazują, że manuał II znajdował się w szafie ekspresyjnej.
W okresie od wybudowania do kapitalnego remontu w 2003 roku organy poddane zostały przebudowie, polegającej na dostawianiu nowych głosów lub zamianie głosów z pierwotnej dyspozycji na inne. Znacząca ingerencja w system traktury instrumentu pozbawiła go sprawności technicznej. Dobudowane wiatrownice, wykonane i zainstalowane w sposób niefachowy, uniemożliwiały prawidłowe funkcjonowanie głosów. Generalnego remontu instrumentu dokonała Firma Organmistrzowska Chrobak & Synowie z Wrocławia w 2003 roku.

Szafa organowa
Prospekt organowy jednosekcyjny, z dekoracją neogotycką, na cokole. Całość złożona z trzech części: wyższe bliźniacze boki i środek. Środek niski, z centralną wieżyczką na trójkątnym ryzalicie, z bocznymi polami, na tle podwójny gzyms. Boki o trzech polach: środek z wimpergą zaopatrzoną w czterolistną rozetę, gzyms z attyką, obok wąskie pola, zamknięte trójlistnym wycięciem, wyżej wpisany trójliść. Pola przedzielone pilastrami przechodzącymi w sterczyny ozdobione żabkami, z kwiatonami na szczytach. Linia piszczałek komponuje się w tło za ażurową dekoracją snycersko-rzeźbiarską. Kolor: brąz, pozłota.

ks. Jacek Paczkowski

Dodaj komentarz

Pozostało znaków: 1000

Komentarze

Nikt nie dodał jeszcze komentarza.
Bądź pierwszy!