Madonna z Apostołem Narodów

Madonna z Apostołem Narodów

Nad Zatoką św. Pawła w Mellieha znajduje się najstarsze sanktuarium na Malcie. Tam w kamiennym kościele na ścianie znajduje się wizerunek Maryi z Dzieciątkiem.

Malta to państwo ze stolicą w Valletcie, położone na południe od Włoch, na archipelagu wysp na Morzu Śródziemnym. Składa się ono z trzech zamieszkałych wysp: Malta, Gozo i Comino oraz kilkunastu mniejszych, które są niezamieszkałe. W sumie mieszka na nich około 450 tysięcy osób. Malta związana jest szczególnie z Maryją i św. Pawłem. Apostoł Narodów przez około trzy miesiące mieszkał, a właściwie był więziony, w grocie, w pobliżu dzisiejszej miejscowości Rabat.
Maltańskie drogi
św. Pawła
Są tacy, którzy będąc na wyspie wyruszają śladami św. Pawła. I rzeczywiście na każdym kroku doświadczają obecności Apostoła, którego pobyt na Malcie wcale nie był przez niego zaplanowany. W połowie sierpnia 60 roku jako więzień płynął do Rzymu. Niestety rozpętała się burza i huragan. Fale porwały statek. Przez wiele dni żeglarze dryfowali w nieznane, myśleli, że czeka ich tylko śmierć. Wtedy św. Paweł powiedział do nich: „Trzeba było posłuchać mnie i nie odpływać od Krety, i oszczędzić sobie tej niedoli i szkody. A teraz radzę wam być dobrej myśli, bo nikt z was nie zginie, tylko okręt. Tej nocy ukazał mi się anioł Boga, do którego należę i któremu służę, i powiedział: „Nie bój się, Pawle, musisz stanąć przed Cezarem i Bóg podarował ci wszystkich, którzy płyną razem z tobą”. Bądźcie więc dobrej myśli, bo ufam Bogu, że będzie tak, jak mi powiedziano. Musimy przecież dopłynąć do jakiejś wyspy” (Dz 27, 22-26). Piętnastego dnia po sztormie okręt roztrzaskał się o skały, ale nikt nie zginął. Apostoł zszedł ze statku najpierw na niewielką wyspę, obecnie to Wyspa św. Pawła. To jedna z dwóch niewielkich wysp położonych przy Zatoce św. Pawła. Na jednej z wysp stoi 12-metrowy pomnik przedstawiający Apostoła Narodów, który wzniesiono w XX wieku.
Natomiast w stolicy Malty znajduje się kościół św. Pawła, rozbitka, chociaż najprawdopodobniej Apostoł nigdy tutaj nie był. Umieszczono w nim relikwie związane ze św. Pawłem. To fragment kości nadgarstka Apostoła, przechowywany w relikwiarzu przypominającym dłoń. W kościele zobaczymy też fragment rzymskiej marmurowej kolumny, na której został ścięty św. Paweł. Podarował ją na początku XIX wieku papież Pius VII, kiedy na Malcie panowała epidemia cholery. Kolumna ma związek z ocaleniem wyspy.
Ty ich wybawiłaś
Maltański archipelag związany jest nie tylko ze św. Pawłem. Ze względu na liczne kościoły, kaplice i sanktuaria poświęcone Matce Bożej nazywany jest archipelagiem maryjnym. Tak jest we wspomnianym na początku niewielkim miasteczku Mellieha, które jest położone na wzgórzach w północnej części wyspy Malta. Parafia w Mellieha istniała już w 1436 roku. Znajduje się tam najstarsze sanktuarium na Malcie, w którym najważniejszym miejscem kultu maryjnego jest Grota Madonny. W 409 roku została ona konsekrowana jako kościół. W kamiennej świątyni zobaczymy namalowany na skale wizerunek – fresk ukazujący Matkę Bożą, która trzyma na rękach Dzieciątko Jezus. Dodam, że do tego sanktuarium pielgrzymki przybywały zanim powstała tutaj parafia. Wskazują na to odkrycia dokonane podczas prac restauracyjnych fresku w 1975 roku. Wcześniejszy kult Maryi potwierdzają też źródła historyczne, w których znajdziemy informację o wizycie króla Alfonsa I
Aragońskiego u Madonny w 1432 roku w czasie jego pobytu na wyspie. Według tradycji już od V wieku w pobliżu sanktuarium mieszkali mnisi, którzy żyli według reguły św. Augustyna. Tradycja ta tłumaczyłaby przybycie augustianów do sanktuarium w 1584 roku. Wybudowali oni pomieszczenia noclegowe dla pielgrzymów i kolumnadę, aby mieli gdzie się ukryć przed słońcem i deszczem. Trzy lata później bp Gargallo polecił właśnie augustianom odmalowanie obrazu Matki Bożej, który z biegiem czasu stracił żywość kolorów.
Z kolei w 1600 roku miejscowość została opuszczona przez jej mieszkańców z powodu ciągłych najazdów piratów muzułmańskich. Parafia przestała istnieć, ale grotę nadal nawiedzali wierni, którzy ofiarowywali Matce Bożej wota. W 1614 roku sanktuarium zostało zniszczone w czasie najazdu piratów z 60 okrętów. Potem jednak zdecydowano o odnowieniu sanktuarium. Wtedy też wizerunek Matki Bożej został przykryty srebrną blachą, pozostawiając widoczne jedynie oblicze Matki Najświętszej i jej Syna. W 1719 roku, w podzięce za dar deszczu po długiej suszy, zbudowano luk triumfalny przed wejściem do groty z napisem w językach maltańskim i łacińskim: „Tobie ufali nasi ojcowie, ufali i Ty ich wybawiłaś”. Teraz pielgrzymują tu przede wszystkim matki, proszące o zdrowie dla chorych niemowląt, dlatego na ścianach groty wiszą ubranka uzdrowionych dzieci. W minionym wieku sanktuarium zostało powiększone. Dodano marmurowy ołtarz. Wizerunek Madonny ukoronowano 24 września 1899 roku. Sanktuarium maryjne w Mellieha nawiedził papież Jan Paweł II podczas pielgrzymki w 1990 roku.

Renata Jurowicz