W naszym przeglądzie reakcji instytucji i środowisk kościelnych na zło nazizmu i II wojny światowej czas na koniec przypomnieć stanowisko i działania podjęte w obliczu zagłady Żydów przez Stolicę Świętą i papieża Piusa XII. Wielu oczekiwało od niego mocnych, wstrząsających słów. Tych nie padło zapewne dużo, ale papież wierzy