TELEFON DO REDAKCJI: 62 766 07 07
Augustyna, Ingi, Jaromira 28 Marca 2024, 17:05
Dziś 19°C
Jutro 13°C
Szukaj w serwisie

Gospodarka śródziemnomorska w czasach Machabeuszy

Gospodarka śródziemnomorska w czasach Machabeuszy

Najważniejszą cechą gospodarki hellenistycznej był dobry rozwój produkcji i handlu. Żyło z niego wiele miast,tak jak Rodos, której dochody pochodziły z handlu z Egiptem.

Podbój Imperium Perskiego przez Aleksandra Macedońskiego otworzył wielkie możliwości dla handlu, spekulacji i ekonomicznej ekspansji Greków. Uruchomione i puszczone w obieg rynkowy zostały masy kruszców (szacowane na 5 tys. ton srebra i złota) gromadzone przez Achemenidów przez prawie 300 lat w skarbcach Suzy i Persepolis. Greckie standardy monetarne oraz system miar i wag upowszechniły się na Wschodzie. Nastąpił ogólny wzrost produkcji rolnej i rzemieślniczej. Niektóre regiony wyspecjalizowały się w produkcji określonych towarów (np. Babilonia - zboża, tkanin, Fenicja - purpury i szkła). Szlaki handlowe połączyły świat śródziemnomorski z dalekimi krajami Wschodu: z Iranem, Indiami i Arabią. Szlak Jedwabny połączył go z Chinami. Aleksandryjskie towary takie jak szklane i fajansowe pojemniki na wino rozchodziły się daleko od miejsca ich powstania. Wzrost ilości wraków statków handlowych na Morzu Śródziemnym od 200 r. po Chr. świadczy o wzroście intensywności handlu morskiego w tej epoce.
Archiwum papirusów Zenona z Egiptu świadczy o wprowadzaniu istotnych innowacji i zmian w rolnictwie: nowych technik irygacji i melioracji opartych na mechanizmach, użyciu pługów z żelaznym krojem, wprowadzeniu do uprawy nowych odmian zboża i drzew owocowych. Rozszerzono zasięg uprawy winorośli i oliwki. Powstawały traktaty agronomiczne, zwłaszcza na terenie państwa Pergamonu. Pisali je nawet władcy: Hireon II z Syrakuz i król Pergamonu Attalos III.
Najbardziej rzucającą się w oczy cechą gospodarki hellenistycznej jest dalszy rozwój produkcji na rynek i dalekosiężnego handlu. Wiele miast żyło właściwie tylko z handlu, tak jak Rodos, której dochody pochodziły z handlu z Egiptem.
Kolonie greckie nad Morzem Czarnym wyspecjalizowały się w eksporcie zboża, bydła, miodu, wosku i niewolników. W zamian importowały głównie oliwę i wino. Wspomniane towary rozchodziły się w amforach z Aleksandrii, Rodos, Knidos i Delos. Popularna stała się czarna, błyszcząca ceramika ateńska i odciskane w formach czary megaryjskie. Wzorce produkcji szybko się rozchodziły i ceramika hellenistyczna stała się bardzo ujednolicona. Klienci na całym omawianym obszarze cenili także ozdobne figurki z manufaktury w Tanagrze. Ośrodkami produkcji biżuterii stały się Aleksandria, Antiochia i Tarent.
Wzrosło użycie monety, którą teraz wybijały wszystkie mniejsze i większe państwa nad Morzem Śródziemnym. Najemnicy celtyccy przywieźli pierwsze greckie monety do zaalpejskiej Europy, dzięki czemu narodziło się tam miejscowe mennictwo. Rozkwit przeżyły w epoce hellenistycznej spółki kupców i armatorów, mające swoje siedziby i przedstawicielstwa we wszystkich ważniejszych portach. Były one jednocześnie stowarzyszeniami religijnymi.
Spółki Egipcjan i mieszkańców Tyru są poświadczone w Atenach już w 330 r. po Chr. Potem spotykamy firmy Sydończyków, Aleksandryjczyków i mieszkańców Berytosu, działających na Delos, w Demetrias, Efezie, Milecie i w innych miejscach. Upowszechniły się nowe praktyki i rozwiązania ekonomiczne, takie jak pożyczka handlowa, rodyjskie prawo morskie regulujące handel morski, czy przewodniki dla kapitanów statków i kupców, ułatwiające nawigację i handel. Liczne miasta skorzystały z intensyfikacji wymiany i rozkwitły w kluczowych punktach dróg handlowych.
W państwie Lagidów w Egipcie rozwinął się rodzaj państwowego kapitalizmu. Urzędnicy królewscy kontrolowali zarówno liczne majątki ziemskie, jak i warsztaty rzemieślnicze. Istniały warsztaty będące własnością króla. Szczególnie starannie nadzorowane było wytwarzanie towarów eksportowych: papirusu, tkanin lnianych, oleju i zboża. Produkcja była starannie protokołowana i dozorowana w celu zapewnienia państwu jak najwyższych dochodów, tak by w dyspozycji króla znalazły się jak największe środki finansowe. Grecy obecni w Egipcie w dużej liczbie znajdowali pracę w administracji, zajmowali się bankowością i operacjami finansowymi, czerpali dochody z majątków ziemskich i rzemiosła. Wprowadzili w nowym kraju wiele innowacji technicznych począwszy od rozpowszechnienia żelaznych narzędzi, a skończywszy na zainstalowaniu urządzeń nawadniających: kół wodnych i śrub Archimedesa. Dzięki Grekom upowszechniło się w Egipcie użycie monety i bankowość oraz grecki system miar i wag. Okres hellenistyczny był czasem rozszerzania wielkiego wspólnego rynku obejmującego w tej epoce znaczną część Europy, północną Afrykę, Bliski Wschód, Azję Środkową i subkontynent Indii. Po szlakach handlowych podróżowały statki i karawany kupieckie wożąc towary z różnych zakątków ówczesnego świata. W epoce rzymskiej ten wielki obszar gospodarczy jeszcze się rozszerzył.

Tekst Szymon Modzelewski
Zdjęcie: Masowo produkowane greckie naczynia

Galeria zdjęć

Dodaj komentarz

Pozostało znaków: 1000

Komentarze

Nikt nie dodał jeszcze komentarza.
Bądź pierwszy!