Firma Jehmlich z Drezna

Firma Jehmlich z Drezna

Omawiając ciekawsze pod względem historycznym, jak i konstrukcyjnym organy naszej diecezji, staram się także ukazać twórców i firmy, które te instrumenty wybudowały. Do takich niewątpliwie należy znakomity, wielopokoleniowy ród organomistrzów Jehmlich z Drezna.

W gronie wielu wspaniałych instrumentów wybudowanych przez nich na świecie, w Kaliszu posiadamy dwa: w sanktuarium św. Józefa (na zdjęciu) i kościele garnizonowym. Firma została założona w 1808 roku przez braci Gotthelf Friedrich, Johann Gotthold i Carl Gottlieb Jehmlich. W 1826 roku Johann Gotthold przeniósł firmę do Drezna. Po nacjonalizacji w 1972 roku Horst Jehmlich przejął zarządzanie firmą. W 1990 roku firma została sprywatyzowana. Od 2006 roku, dyrektorem zarządzającym w szóstym pokoleniu został Ralf Jehmlich. Oprócz budowy nowych organów, firma zajmuje się konserwacją i renowacją zabytkowych instrumentów, tak znakomitych jak organy w Krzeszowie czy Bardzie. Teraz przedstawię poszczególne pokolenia firmy Jehmlich.

Pokolenie I - Gotthold i Gottlieb Jehmlich (1808-1862)

Rodzinna firma budowy organów Jehmlich została założona w roku 1808 przez braci Gotthelfa Friedricha, Johanna Gottholda i Carla Gottlieba w małej wiosce Neuwernsdorf w Saksonii. W 1826 roku Carl Gottlieb zakończył swoją pierwszą samodzielną pracę w Somsdorf. W 1826 roku Johann Gotthold przeniósł się do Drezna. W 1836 roku Królewski Sąd mianował budowniczym organów Johanna Gottholda, który zajął się konserwacją i naprawą dużych organów Silbermanna w Dreźnie i Freibergu. W 1839 roku Carl Gottlieb otrzymał zlecenie na budowę organów dla kościoła mariackiego w Zwickau. Natychmiast założył tam warsztat, a jego syn – Wilhelm Friedrich, później go przejął i prowadził aż do 1874 roku. W odniesieniu do barwy i budowy wszystkie organy pierwszej generacji Jehmlich posiadają te same niewątpliwe cechy organów Silbermanna.

Pokolenie II - Carl Eduard Jehmlich (1862-1889)

Carl Eduard Jehmlich, siostrzeniec Gottholda, przejął fabrykę w Dreźnie i także przez Nadworny Saksoński Sąd w 1862 roku został mianowany budowniczym organów. Stworzył on około 50 organów. Wśród nich instrumenty dla Rosji i Polski, a także organy kameralne dla śpiewaczki Jenny Lind w Londynie. W Dreźnie zbudował organy do synagogi, opery i kościoła Martina Lutra. Jako przedstawiciel drugiego pokolenia Jehmlich, Carl Eduard połączył stylistyczną innowację z fundamentami tradycji Silbermanna.

Pokolenie III - Emil i Bruno Jehmlich (1889-1938)

Emil i Bruno Jehmlich są trzecim pokoleniem firmy Jehmlich. Bracia zbudowali około 450 organów, w tym instrumenty w Wielkiej Brytanii, Szwecji, Szwajcarii i Meksyku. We współpracy z ojcem Carlem Eduardem stworzyli w Saksonii pierwsze organy w systemie pneumatycznym w 1888 roku. Barwa ich instrumentów łączy wielkie dynamiczne spektrum z bogactwem kolorów. W 1897 roku firma przeniosła się do nowego budynku z nowoczesnym sprzętem na ulicy Grossenhainer w Dreźnie, gdzie Jehmlich-Orgelbau wciąż się tam znajduje. Jednym z najważniejszych wydarzeń było ukończenie w 1911 roku czteromanuałowych organów, posiadających 91 głosów, w kościele Świętego Krzyża w Dreźnie.

Pokolenie IV - Otto i Rudolf Jehmlich (1938-1972)

W 1938 roku Otto i Rudolf Jehmlich przejęli zarządzanie przedsiębiorstwem. W ciągu 34 lat ich aktywności zawodowej zbudowano około 400 organów. Czwarte pokolenie Jehmlich wyróżniało się głównie dzięki zaangażowaniu w odnowieniu niemieckiej szkoły budowy organów, jak również poprzez wprowadzenie nowoczesnych, funkcjonalnych urządzeń technicznych. Niemniej tradycyjne elementy i barwa „romantyczna” w tym okresie były nadal używane.

Pokolenie V - Horst Jehmlich (1973-2006)

Horst Jehmlich objął kierownictwo firmy w 1973 roku i na szeroką skalę rozwija eksport do różnych krajów europejskich i Japonii. Realizował wiele ważnych instrumentów, takich jak organy w Konzerthaus w Berlinie. Zjednoczenie Niemiec w 1990 roku pozwoliło mu na reprywatyzację rodzinnego biznesu, torując drogę do rozległych inwestycji firmy. W następnych latach budował organy dla „Sumida Triphony Hall” w Tokio i w kościele św. Wolfganga w Schneebergu, a to tylko kilka cenniejszych instrumentów. Jego współpraca z Fabryką Porcelany w Miśni zaowocowała pierwszymi na świecie organami, które posiadają piszczałki wykonane z porcelany.

Pokolenie VI - Ralf Jehmlich (od 2006 roku)

Ralf Jehmlich przejmując firmę skupił się głównie na wdrażaniu innowacji technicznych i nowoczesnych metod budowy organów. Działalność firmy rozszerzył na Polskę, Słowację i USA. Nowe organy zostały zbudowane w pierwszym kościele prezbiteriańskim w Kerrville w USA, w Akademii Muzycznej w Łodzi, w kościele św. Krzysztofa w Westerland. Jego szczególnym dziełem są „Organy - Carillon”, które zostały przekazane do centrum handlowego Lalaport w Jokohamie. Oprócz budowy nowych instrumentów firma Jehmlich Orgelbau Dresden pozostaje wierna swojej tradycji, opiece i renowacji cennych, zabytkowych organów.

ks. Jacek Paczkowski