Dar papieża

Dar papieża

Fundatorem sanktuarium w Łasku jest abp Jan Łaski, który jest związany z naszą diecezją. Prymas Polski zmarł w XVI wieku, właśnie w Kaliszu.

Parafia w Łasku, obecnie w archidiecezji łódzkiej, została erygowana 17 maja 1366 roku przez ks. abpa gnieźnieńskiego Jarosława Bogorię Skotnickiego przy drewnianym kościele, który ufundowali właściciele osady, protoplaści rodu Łaskich, pieczętujący się herbem Korab. W 1422 roku król Władysław Jagiełło nadał osadzie prawa miejskie.

Kolegiata
Obecnie istniejący murowany kościół został wybudowany w latach 1517 – 1523 w stylu gotyckim, z fundacji Prymasa Polski abpa gnieźnieńskiego Jana Łaskiego. Konsekrowany został 2 maja 1525 roku pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, Świętych Michała Archanioła, Jana Chrzciciela, Anny i Doroty. W tym dniu został też wyniesiony do godności kolegiaty. Dodam tylko, że Jan Łaski urodził się w Łasku, ale ma też związki z naszą diecezją. Zmarł w Kaliszu w 1531 roku.
Jak znajdziemy na stronie internetowej parafii w Łasku www.lask-sanktuarium.pl: „Pod opieką kolegiaty znajdowała się szkoła parafialna i funkcjonował miejscowy szpital dla ubogich. Ponadto Prymas Jan Łaski - wielki mecenas sztuki renesansowej w Polsce - dbał o rozkwit świątyni, dlatego wyposażył ją w cenne naczynia liturgiczne, bogato zdobione szaty, sprzęty kościelne oraz cenne księgi liturgiczne: graduał, antyfonarz i psałterz. Bibliotekę kolegiaty zaopatrzył w wiele cennych dzieł o treści religijno-liturgicznej. Staraniem Prymasa, papież Leon X nadał świątyni przywileje odpustowe”. W 1684 roku kolejny właściciel Łasku dobudował do kolegiaty kaplicę pw. Matki Boskiej. Później ,od północy, rozpoczęto budowę drugiej kaplicy, która tym razem nosiła wezwanie św. Anny. Niestety w XVIII wieku kościół spłonął. Odbudowano go już w stylu barokowym. Autorem obrazu św. Michała Archanioła, który znalazł się w ołtarzu głównym, jest Włoch Filippo Castaldi.
W czasie I wojny światowej kolegiata została zamieniona na areszt dla jeńców rosyjskich, pojmanych przez Niemców. Podobnie w czasie II wojny światowej, zamieniono ją na przejściowy obóz dla ludności żydowskiej. W czasie wojny Niemcy zakazali sprawowania Mszy Świętej w świątyni.
Już w czasach nam współczesnych, w 2005 roku abp Władysław Ziółek ustanowił kościół Niepokalanego Poczęcia NMP i św. Michała Archanioła w Łasku Sanktuarium Matki Bożej Łaskiej. Kilka miesięcy potem Prymas Polski kard. Józef Glemp koronował Matkę Bożą Łaską z Dzieciątkiem, koronami, które pobłogosławił Jan Paweł II.

Najcenniejsza
Wspomniany już Prymas Polski Jan Łaski ofiarował kościołowi w Łasku alabastrową płaskorzeźbę w kształcie tonda, czyli koła, przedstawiającą Matkę Bożą z Dzieciątkiem. Jest ona jedną z najpiękniejszych dzieł włoskiego renesansu w Polsce. Powstała pod koniec XV wieku, prawdopodobnie we włoskiej pracowni Andrea delia Robbia. Prymas Polski przywiózł ją w październiku 1515 roku z Rzymu. Był to dar papieża Leona X. Potwierdza to m.in. zapis z 1531 roku z księgi Bractwa Różańcowego przy kolegiacie łaskiej. Z tym wydarzeniem związana jest legenda: „Gdy Jan Łaski poprosił papieża Leona X, aby podarował mu przepiękny wizerunek Matki Bożej do budowanej kolegiaty w Łasku, Ojciec Święty zasmucił się i nie był temu chętny. Z pomocą przyszła sama Najświętsza Maryja Panna. Otóż medalion, z obu stron wypukły i jednakowo rzeźbiony, podzielił się na dwie części. Jedna mogła być podarowana, a druga, z tym samym wizerunkiem, pozostała w Rzymie”. Za przyczyną Matki Bożej Łaskiej działy się liczne cuda. „W roku 1650 pracowity Jakub z Woli Zaradzynskiej, parafii Pabianickiej zeznał, że przez dwa tygodnie nie widział i cierpiał wielki ból oczu. Lecz skoro był ofiarowany do Matki Bożej Łaskiej w dniu Uroczystości Wniebowzięcia NMP, zaraz ozdrowiał i nazajutrz powrócił o własnych siłach do domu”. Takich informacji znajdziemy więcej w Parafialnej Księdze Łask i Dobrodziejstw. Na koniec dodam tylko, że będąc w kolegiacie warto zajrzeć również do parafialnego muzeum. Eksponaty znajdują się w skarbcu nad zakrystią. Zobaczymy tam m.in. dwa antyfonarze abp. Jana Łaskiego z 1523 roku, na pergaminie. Więcej informacji na www.lask-sanktuarium.pl.

Renata Jurowicz